Chuyển đổi cây trồng, giải pháp để thích ứng với biến đổi khí hậu

Theo dự báo năm 2025, nắng nóng sẽ gay gắt và kéo dài hơn trung bình nhiều năm, gây nguy cơ thiếu nước trong vụ Hè-Thu. Trước tình hình trên, tỉnh Ninh Thuận đẩy mạnh tuyên truyên, vận động nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, coi đây là giải pháp hữu hiệu để thích ứng với biến đổi khí hậu.

Gia đình ông Nguyễn Thành Trương ở thôn La Chữ, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận có 5 ha đất trồng lúa. Trước tình trạng nguồn nước hồ Tân Giang đang xuống thấp, ông Trương quyết định chuyển toàn bộ diện tích trồng lúa sang trồng dưa hấu. Để tiết kiệm nước tưới, ông Trương còn áp dụng mô hình trải bạt nhằm hạn chế bốc hơi nước và giữ ẩm cho đất, giúp dưa hấu phát triển tốt trong mùa nắng hạn. Ông Nguyễn Thành Trương chia sẻ: “Trước tình hình nắng hạn hiện nay, việc chuyển đổi đất trồng lúa ở vùng gò, vùng cao xa nguồn nước sang trồng các loại cây trồng khác là điều tất yếu, nhất là giảm thiểu thiệt hại. Vụ này gia đình chuyển 5 ha đất trồng lúa sang trồng dưa hấu mang lại hiệu quả kinh tế. Do cây dưa hấu trồng ngắn ngày, nhu cầu sử dụng nước tưới cũng ít hơn. Trồng lúa bữa nay rủi ro cao lắm do chi phí đầu tư nhiều hơn so với cây dưa hấu”.

Nông dân xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận chủ đồng chuyển đất canh tác lúa sang trồng dưa hấu .

Mặc dù gần hồ Bầu Zôn, nguồn nước đảm bảo sản xuất lúa 2 vụ/năm nhưng để tăng hiệu quả kinh tế, anh Hán Văn Thiệu ở thôn Thành Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận quyết định chuyển đổi diện tích trồng lúa sang trồng tre Tứ Quý. Sau 8 tháng trồng, vườn tre đã cho thu hoạch lứa măng đầu tiên. Mỗi bụi tre có thể cho 10 cây măng/tháng, mỗi cây măng đạt trọng lượng từ 1,5 – 2 kg, với giá bán từ 10.000 – 15.000 đồng/kg, giúp gia đình có  nguồn thu từ 200 – 500 đồng/ngày.

Trước tình hình nắng nóng kéo dài, tỉnh Ninh Thuận đã tuyên truyền, vận động nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện canh tác; đồng thời kêu gọi các Doanh nghiệp, Hợp tác xã ký kết, bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Qua đó giúp nông dân yên tâm chuyển đổi cây trồng, nâng cao thu nhập. Theo đánh giá của ngành chức năng, việc chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng các loại cây ngắn ngày cho lợi nhuận gấp 1-5 lần; táo gấp 15,6 lần; nho gấp 16,8 lần; măng tây xanh gấp 21,6 lần.

Chuyển đổi cây trồng đã biến nhiều vùng đất khô hạn trở thành những vùng đất bạt ngàn màu xanh cây trái. Để nông dân chuyển đổi cây trồng hiệu quả, tỉnh Ninh Thuận sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực hỗ trợ nông dân; tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng, xây dựng thương hiệu gắn với phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Phấn đấu đến cuối năm 2025, toàn tỉnh sẽ chuyển đổi khoảng 3.200 ha; trong đó, chuyển đổi từ đất lúa hơn 1.500 ha, đất màu khoảng 1.600 ha./.

Bài và ảnh: Mộng Thu – Công Phong