Tự vệ Nhà máy in Tiến Bộ luyện tập sẵn sàng chiến đấu (1972). – Ảnh: TTXVN. |
Nửa thế kỷ trôi qua, Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” còn mãi khắc sâu trong tâm thức nhân loại về trận quyết chiến chiến lược của quân và dân ta với đế quốc Mỹ xâm lược trên bầu trời Hà Nội. Chiến thắng đã buộc chính phủ Mỹ phải ký Hiệp định Paris (27/1/1973) về “Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam”, tạo bước ngoặt đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn, thực hiện trọn vẹn tư tưởng Hồ Chí Minh “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, đồng thời tỏa sáng bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.
Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 và các chiến dịch năm 1971-1972 của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam đã làm cho chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ đứng trước nguy cơ bị phá sản hoàn toàn. Để cứu vãn tình thế, đế quốc Mỹ đã phát động cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai ra miền Bắc, trong đó có chiến dịch tập kích chiến lược đường không “Lainơbếchcơ II” (18-29/12/1972) hòng thực hiện dã tâm đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá, uy hiếp, khuất phục ý chí độc lập dân tộc, thống nhất đất nước của nhân dân ta; đồng thời, dùng sức mạnh quân sự để leo thang tấn công miền Bắc, áp đặt thế mạnh lên Hội nghị Pa-ris.
Lainơbếchcơ II – cuộc tập kích đường không của đế quốc Mỹ có cường độ cao nhất trong lịch sử các cuộc chiến tranh, với các phương tiện, khí tài quân sự hạng nặng, hiện đại và chiến thuật tinh thông nhất mọi thời đại. Địch đã xuất kích 4.547 lần chiếc máy bay, gồm 663 lần B-52, 3.874 lần máy bay chiến thuật, hải quân. Trong đó, 444 lần chiếc máy bay B-52 (bằng 66% tổng số B-52 trong chiến dịch) đánh phá Hà Nội; ném khoảng 65.000-80.000 tấn bom đạn, gây tổn thất nặng nề cho Hà Nội, Hải Phòng và nhiều thành phố, xí nghiệp khác… Với tinh thần chiến đấu anh dũng, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, quân và dân ta đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích đường không quy mô lớn nhất trong lịch sử hiện đại, làm nên chiến thắng vang dội và niềm kiêu hãnh – “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”.
1. “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” – chiến thắng của bản hùng ca về đỉnh cao bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam
Lịch sử dân tộc đã cho thấy, quân và dân Việt Nam đã luôn thể hiện bản lĩnh và trí tuệ trước nhiều kẻ thù hung bạo nhất của thời đại, nhưng chưa có kẻ thù nào mà binh lực, phương tiện, khí tài chiến tranh lại vượt trội và hơn hẳn gấp nhiều lần như ở trận quyết chiến trên bầu trời Hà Nội này. Quân đội Mỹ đã huy động mọi vũ khí, khí tài hiện đại nhất, lực lượng quân sự tinh nhuệ nhất và những thủ đoạn tàn bạo nhất để hòng tàn phá đất nước, tiêu diệt và khuất phục ý chí chiến đấu bảo vệ nền độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam ngay tại Thủ đô nghìn năm văn hiến.
Với sự nhạy bén, sáng suốt, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh giá đúng tình hình, dự báo sớm, chính xác âm mưu, hành động leo thang tấn công miền Bắc và thủ đoạn kéo dài chiến tranh của đế quốc Mỹ. Ngay từ năm 1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng suốt nhận định và có dự báo chiến lược: “Mỹ cũng sẽ đưa B-52 vào chiến trường Việt Nam”; “Sớm hay muộn, Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh phá miền Bắc”. Đến cuối năm 1967, Bác đã căn dặn lãnh đạo, chỉ huy Quân chủng Phòng không – Không quân: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh Hà Nội, rồi có thua mới chịu thua. Phải dự kiến trước tình huống càng sớm càng tốt để có thời gian mà chuẩn bị… Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua. Nhưng nó chỉ chịu thua khi thua trên bầu trời Hà Nội” [1].
Với truyền thống giữ nước hào hùng của dân tộc và với tinh thần: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, nêu cao ý chí “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “đã đánh là nhất định thắng”… từ năm 1962 đến giữa năm 1972, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chủ động triển khai nghiên cứu địch, sớm chuẩn bị tinh thần và lực lượng, huấn luyện, thử nghiệm và tìm cách đánh phù hợp, tập trung xây dựng thế trận phòng không nhân dân vừa rộng khắp, vừa tinh nhuệ, thiện chiến. Bộ đội Rađa và Tên lửa đã vượt mọi khó khăn, ác liệt, phát huy trí thông minh, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ tích cực nghiên cứu “vạch nhiễu tìm thù”, “thử lửa” thành công, xây dựng nên “Cách đánh máy bay chiến lược B-52”. Bộ đội Không quân đã ngày đêm luyện bay, rèn luyện tinh thần và kỹ năng, kỹ thuật và chiến thuật chỉ huy và chiến đấu, làm chủ các phương tiện, khí tài bay hiện đại… nhằm đạt hiệu quả cao trong tiêu diệt các loại máy địch, nhất là B-52. Bộ đội Pháo cao xạ phối hợp với dân quân, tự vệ phòng không cả nước, nhất là với các tỉnh, thành phố, vùng trọng điểm sử dụng thành thạo các loại súng, pháo phòng không, thục luyện mưu kế, bày đặt thế trận “lưới lửa” dày đặc, nhiều tầng lớp chủ động, sẵn sàng “quật đổ” các máy bay hiện đại, nhất là siêu pháo đài bay B-52… Với sự cố gắng, nỗ lực trong nhiều năm, đến ngày 3/12/1972, Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không – Không quân đã báo cáo lên cấp trên mọi mặt công tác chuẩn bị đánh B-52 đã xong; đồng thời, ra quyết tâm chiến đấu trong toàn lực lượng, không để Hà Nội, Hải Phòng bị bất ngờ, quyết bắn rơi tại chỗ B-52, đánh bại cuộc tập kích bằng B-52, nếu Mỹ liều lĩnh đánh vào Hà Nội, Hải Phòng…
Trong 12 ngày đêm đánh trả cuộc tập kích đường không Lainơbếchcơ II của đế quốc Mỹ, quân và dân ta đã tập trung phần lớn lực lượng phòng không chủ lực cho chiến dịch, gồm 14 tiểu đoàn tên lửa tầm cao S-75 Đờvina, 50 máy bay tiêm kích MiG và một hệ thống pháo phòng không các loại; cùng 1.428 khẩu pháo, súng máy phòng không của dân quân, tự vệ phối hợp; huy động 54.000 cán bộ, chiến sĩ và dân quân tự vệ chiến đấu, phục vụ chiến đấu, đối chọi với lực lượng không quân, hải quân khổng lồ của Mỹ.
Dẫu phải chịu nhiều tổn thất, hy sinh, nhưng với tinh thần chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, nhất là bản lĩnh dám đánh, quyết đánh và trí thông minh, sáng tạo, cách đánh độc đáo, hiệp đồng chặt chẽ, sử dụng lực lượng hợp lý, nên quân và dân miền Bắc, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội đã làm nên chiến thắng lịch sử, đập tan sức mạnh không lực Mỹ, đánh bại cuộc tập kích đường không quy mô lớn chưa từng có chủ yếu bằng B-52, làm nên chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”…
Thua đau trước tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường, thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp, trước bản lĩnh và trí tuệ, truyền thống đánh giặc giữ nước của con người Việt Nam trên bầu trời Hà Nội, buộc nhà cầm quyền Mỹ đã phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và chấp nhận trở lại bàn đàm phán. Ngày 27/1/1973, Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ris, cam kết “Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam”.
Chiếc máy bay B-52 đầu tiên bị Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa 261 bắn rơi trên cánh đồng Chuôm, xã Phù Lỗ, huyện Đông Anh (Hà Nội) vào 20 giờ 13 đêm 18/12/1972. – Ảnh: Tư liệu TTXVN.
|