Người Chăm Ninh Thuận bắt đầu lễ hội Katê bằng nghi thức rước y trang

Ngày 01/10 ngày đầu tiên diễn ra lễ hội Katê 2024 – lễ hội lớn và đặc sắc nhất của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tỉnh Ninh Thuận. Tại thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận, lễ hội Katê được bắt đầu bằng nghi thức rước y trang vừa diễn ra trong chiều ngày 01/10.

Thôn Giá, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam, Ninh Thuận là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào Raglai. Theo truyền thuyết, người Raglai là em út của người Chăm có nhiệm vụ giữ gìn y trang để mỗi năm trao lại cho người Chăm trong lễ hội Katê.

Từ sáng sớm ngày 01/10, ông Lộ Minh Trung ở thôn Hữu Đức được Ban Phong tục làng Chăm Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận cử mang các lễ vật đến gia tộc Raglai mời bà con, hẹn ngày giờ đưa y trang xuống núi cùng tổ chức Katê với người Chăm.

Nghi thức rước y trang của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tỉnh Ninh Thuận.

Nghi thức trao nhận y trang giữa người Chăm và người Raglai.

Sau một năm được cất giữ cẩn thận, từ đây, y trang bà Pô Nưgar đã trở về làng Chăm Hữu Đức để bắt đầu tổ chức lễ hội Katê. Nghi thức trao nhận y trang giữa người Chăm và người Raglai chính thức diễn ra với âm thanh của Mã la hòa cùng tiếng khèn bầu Sarakel tạo nên sắc màu rực rỡ của lễ hội. Chị Lưu Thùy Dung ở thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận cho biết về không gian nhộn nhịp của ngày lễ rước y trang: “Ngày 01/10 ngày đầu tiên diễn ra lễ hội, người Raglai sau một năm được cất giữ y trang, hôm nay đưa y trang trao cho đồng bào Chăm, không khí thật là náo nhiệt.  Ở đây mọi người ai nấy đều rất hân hoan, phấn khởi và sôi động. Các thanh niên người Chăm, người Raglai đã cùng múa hát tạo nên không khí vui tươi, đầm ấm chào mừng lễ rước y trang này”.

 Chương trình văn nghệ truyền thống chào đón Lễ rước y trang.

Hàng trăm thanh niên nam nữ trong trang phục truyền thống đã biểu diễn những điệu múa tập thể hân hoan chào đón đoàn người Raglai trong lễ rước y trang. Những lời ca tiếng hát, những điệu múa Chăm và Raglai tạo nên sắc màu của tình đoàn kết Chăm – Raglai trong lễ hội Katê. Ông La Văn Điểm, Trưởng Ban tổ chức lễ hội Katê thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận cho biết nghi thức rước y trang: “Để tổ chức lễ rước y trang, trước hết là cử người mang lễ vật đến gia tộc Raglai mời bà con, hẹn ngày giờ đưa y trang xuống núi cùng tổ chức Katê với người Chăm. Sau khi người Raglai đưa y trang về và người Chăm và người Raglai đã phối hợp với nhau cùng nhảy múa, thể hiện sự đoàn kết, thống nhất với nhau tạo nên không khí vui tươi, đầm ấm’’.

Theo phong tục của đồng bào Chăm, lễ hội Katê phải có người Raglai giao y trang và mở cửa đền thì mới tiến hành.  Không chỉ có đồng bào Chăm từ khắp nơi về dự lễ, Nghi thức rước y trang cũng thu hút đông đảo du khách trong, ngoài nước.

Có rất nhiều giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể được thể hiện qua y trang và Lễ rước y trang. Katê được biết đến không chỉ là lễ hội, mà còn thắt chặt đoàn kết gắn bó giữa người Chăm và người Raglai ở Ninh Thuận./.

Bài và ảnh: Minh Triều – Asah Xuyến